-
1 Fugāces labuntur anni
Быстротечные ускользают годы.В последнее время он как-то особенно всполошился. Видит, что пустого места много, а людей, знающих достоверно, отчего монета кругла, - нет. При том же fugaces labuntur anni, ему уже шестой десяток в исходе, а он все еще ни при чем. (М. Е. Салтыков-Щедрин, Письма к тетеньке.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Fugāces labuntur anni
-
2 Ehéu fugáces labúntur ánni
Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Ehéu fugáces labúntur ánni
-
3 Eheu fugaces labuntur anni
• Alas, the fleeting years slip by. (Horace)Latin Quotes (Latin to English) > Eheu fugaces labuntur anni
-
4 Fugáces, Póstume Póstume, labúntur ánni
Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Fugáces, Póstume Póstume, labúntur ánni
-
5 Ehéu fugáces, Póstume, Póstume labúntur ánni
= Fugáces, Póstume, Póstume labúntur ánni, = Ehéu fugáces labúntur ánni, = Fugāces labuntur anniУвы, Постум, Постум, быстро ускользают годы.Гораций, "Оды", II, 14, 1-4:Ehéu fugáces, Póstume, Póstume,Adferet índomitáeque mórti.О Постум! Постум! Льются, скользят года!(Перевод Я. Голосовкера)ср. Овидий, "Фасты", VI, 71-72:Témpora láb untúr, tacitísque senéscimus ánnis,Ét fugiúnt frenó nón remoránte diés.Время уходит и мы молчаливо с годами стареем,Дни убегают и нам их невозможно сдержать.(Перевод Ф. Петровского)ср. тж. Fugit írreparabile témpusТы во граде святого Петра не имеешь времени помыслить о том, что ты ежедневно делаешь, что и для меня и для тебя и для всех равно приходит и проходит время: Eheu fugaces, Postume, Postume. (К. Н. Батюшков - Н. И. Гнедичу, 30.IX 1810.)Взирая на предмет беспристрастно, я не могу не сказать, что нам еще многого кой-чего - недостает, а если принять в соображение с одной стороны славянскую распущенность, а с другой стороны, что время никогда терять не следует, то мы, естественно, придем к заключению, что дело не ждет, и что необходимо приступить к нему немедленно. Eheu, Postume, Postume, так предостерегает нас древний поэт, и мы не имеем права не воспользоваться его советом. (М. Е. Салтыков-Щедрин, Она еще едва умеет лепетать (Помпадуры и помпадурши).)Было время когда даже в статистиках, испещренных арифметическими выкладками, посвящали один отдел описанию характера народа, его обычаев, нравов и пополняли этот отдел карамзинским идиллическим рассказом, ничего не доказывающим и ничего не обязывающим. Но eheu fugaces... Мы с течением времени чувствуем новые потребности. (В. Н. Майков, Н. М. Сементковский. Критические опыты.)Завтра день моего рождения - вернее в двенадцать ночи, т. е. через двадцать минут мне исполнится тридцать три года! - И я ложусь с тяжелым сердцем от того, что прожил так долго и так бесполезно. Три минуты первого, - " Вот уже замер на башне полуночный бой", и мне стукнуло тридцать три года! Eheu fugaces, Postume, Postume, labuntur anni. Но мне не так жаль того, что я сделал, как того, что мог бы сделать... (Джордж Байрон, Отрывки из дневника (1821).)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Ehéu fugáces, Póstume, Póstume labúntur ánni
-
6 Heu fugāces, Postume, Postume, labuntur anni
Здесь увидел я нашего Вольховского, запыленного с ног до головы, обросшего бородой, изнуренного заботами. Он нашел однако время побеседовать со мною как старый товарищ. Здесь увидел я и Михаила Пущина, раненного в прошлом году. Он любим и уважаем как славный товарищ и храбрый солдат. Многие из старых моих приятелей окружили меня. Как они переменились! Как быстро уходит время! Heu! fugant [ описка, вместо fugaces. - авт. ], Postume, Postume, Labuntur anni. (А. С. Пушкин, Путешествие в Арзрум во время похода 1829 года.)Ты огорчаешь меня уверением что оставил поэзию - общую нашу любовницу. Если это правда, что ж утешает тебя, кто утешит ее? - Я думал, что в своей глуши ты созидаешь; нет - ты хлопочешь и тягаешься, а между тем годы бегут. Heu fugaces, Postume, Postume, labuntur anni. А что всего хуже, с ними улетают и страсти и воображение. (Он же - П. А. Катенину, ок. 14.IX 1825.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Heu fugāces, Postume, Postume, labuntur anni
-
7 Быстротечные ускользают годы
Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Быстротечные ускользают годы
-
8 labor
1.lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.I.Lit.A.In gen.1.Of living beings:2.non squamoso labuntur ventre cerastae,
Prop. 3 (4), 22, 27:per sinus crebros et magna volumina labens,
Ov. M. 15, 721:pigraque labatur circa donaria serpens,
Ov. Am. 2, 13, 13:ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,
Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:ut rate felice pacata per aequora labar,
Ov. H. 10, 65:dum Stygio gurgite labor,
id. M. 5, 504:tua labens navita aqua,
Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,
Verg. A. 6, 202:vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,
id. ib. 4, 223:pennis lapsa per auras,
Ov. M. 8, 51:labere, nympha, polo,
Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:labor, io! cara lumina conde manu,
Ov. A. A. 7, 342:labitur infelix (equus),
Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:labitur exsanguis,
Verg. A. 11, 818; 5, 181:super terram,
Ov. M. 13, 477:equo,
Hor. S. 2, 1, 15:temone,
Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:in vulnera,
id. 7, 604:in colla mariti,
Val. Fl. 2, 425:alieno vulnere,
Luc. 2, 265:in rivo,
Cic. Fat. 3, 5:pondere lapsi pectoris arma sonant,
Luc. 7, 572.—Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,
Verg. A. 3, 243.—Of things:B.splendida signa videntur labier,
Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:umor in genas Furtim labitur,
Hor. C. 1, 13, 7:stellas Praecipites caelo labi,
Verg. G. 1, 366:perque genas lacrimae labuntur,
Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:lapsi de fontibus amnes,
id. ib. 13, 954; cf.:catenae lapsae lacertis sponte sua,
id. ib. 3, 699:lapsuram domum subire,
about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,
Verg. A. 6, 310:ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,
Prop. 4 (5), 4, 64:lapsis repente saxis,
Tac. A. 4, 59:ab arbore ramus,
Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:labentes, oculos condere,
Ov. Tr. 3, 3, 44:lumina,
Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—Transf.1.To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:2.labitur uncta vadis abies,
Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,
id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:a dispositione ad elocutionis praecepta labor,
Quint. 7, 10, 17.—To slip away, escape:II.lapsus custodiā,
Tac. A. 5, 10; 11, 31:e manibus custodientium lapsus,
Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—Trop.A.In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:B.ilico res foras labitur,
Plaut. Trin. 2, 1, 21:brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,
Cic. Or. 57; 56:sed labor longius, ad propositum revertor,
id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:labitur occulte fallitque volubilis aetas,
Ov. Am. 1, 8, 49:labi somnum sensit in artus,
id. M. 11, 631:nostro illius labatur pectore vultus,
Verg. E. 1, 64.—In partic.1.Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):2.ne adjectae voces laberentur atque errarent,
Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—Of time, to glide, pass away, elapse:3.eheu fugaces labuntur anni,
Hor. C. 2, 14, 2:anni tacite labentis origo,
Ov. F. 1, 65:labentia tempora,
id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:aetas labitur,
Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:4.cetera nasci, occidere, fluere, labi,
Cic. Or. 3, 10:labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,
id. Phil. 2, 21, 51:equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,
id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:sustinuit labentem aciem Antonius,
Tac. H. 3, 23:vidi labentes acies,
Prop. 4 (5), 2, 53:eo citius lapsa res est,
Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:fides lapsa,
Ov. H. 2, 102:labentur opes,
will be lost, Tib. 1, 6, 53:res,
Lucr. 4, 1117:hereditas lapsa est,
Dig. 4, 4, 11, § 5.—To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:5.hoc munere,
Sil. 7, 740:facultatibus,
to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:mente,
to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:lapsae mentis error,
Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —To fall into or upon, to come or turn to:6.labor eo, ut assentiar Epicuro,
Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:ad opinionem,
id. Ac. 2, 45, 138:in adulationem,
Tac. A. 4, 6:in gaudia,
Val. Fl. 6, 662:in vitium,
Hor. Ep. 2, 1, 94.—To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:7.labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,
Cic. Off. 1, 6, 18:in aliqua re labi et cadere,
id. Brut. 49, 185:in minimis tenuissimisque rebus,
id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:lapsus est per errorem suum,
id. Q. Fr. 3, 9, 8:consilio,... casu,
id. Agr. 2, 3, 6:propter inprudentiam,
Caes. B. G. 5, 3:in officio,
Cic. Tusc. 2, 4, 12:in verbo,
Ov. Am. 2, 8, 7:ne verbo quidem labi,
Plin. Ep. 2, 3:it vera ratione,
Lucr. 2, 176.—Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):2.lapsorum fratrum petulantia,
Cypr. Ep. 30, 1 al.lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).I.Lit.:B.ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,
Ter. And. 1, 1, 51:haud existimans quanto labore partum,
id. Phorm. 1, 1, 12:interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,
Cic. Tusc. 2, 15, 35:corporis,
id. Cael. 17, 39:res est magni laboris,
id. de Or. 1, 33, 150:laborem sibi sumere et alteri imponere,
id. Mur. 18, 38:sumptum et laborem insumere in rem aliquam,
id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:multum operae laborisque consumere,
id. de Or. 1, 55, 234:laborem sustinere,
id. Att. 1, 17, 6:exantlare,
id. Ac. 2, 34, 108:suscipere,
id. Opt. Gen. Or. 5, 13:subire,
id. Att. 3, 15, 7:capere,
id. Rosc. Com. 16, 49:labores magnos excipere,
id. Brut. 69, 243:se in magnis laboribus exercere,
id. Arch. 11, 28:summi laboris esse,
capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:laborem levare alicui,
Cic. Or. 34, 120:detrahere,
id. Fam. 3, 6, 5:ex labore se reficere,
Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:victus suppeditabatur sine labore,
Cic. Sest. 48, 103:non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,
Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:nullo labore,
Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:quantum meruit labor,
Juv. 7, 216:reddere sua dona labori,
id. 16, 57:numerenter labores,
be valued, id. 9, 42.—In partic.1.Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;2.si id facietis, levior labos erit,
Plaut. Capt. 2, 1, 2:propter meum caput labores homini evenisse optumo,
id. ib. 5, 1, 25:cum labore magno et misere vivere,
id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:hoc evenit in labore atque in dolore,
id. ib. 2, 3, 20:vel in labore meo vel in honore,
Cic. Fam. 15, 18:Iliacos audire labores,
Verg. A. 4, 78:mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,
id. G. 1, 150:belli labores,
id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;12, 727: labor militiae,
Juv. 16, 52:castrorum labores,
id. 14, 198:Lucinae labores,
Verg. G. 4, 340:cor de labore pectus tundit,
Plaut. Cas. 2, 6, 63:hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,
Scrib. 227:litterarius, = opus,
Aug. Conf. 9, 2;id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,
id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,
Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:maximus autem earum (apium) labor est initio veris,
Col. 9, 13, 2.—Prov.:jucundi acti labores,
Cic. Fin. 2, 32, 105:suavis laborum est praeteritorum memoria,
id. ib. —Poet.a.Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,b.defectus solis varios lunaeque labores,
id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —Of plants:3.hunc laborem perferre,
i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—II.Meton., of the products of labor.a.Work, workmanship of an artist ( poet.):b.operum,
Verg. A. 1, 455:hic labor ille domūs,
id. ib. 6, 27:nec non Polycleti multus ubique labor,
Juv. 8, 104. —Of cultivated plants, crops, etc.:c.ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,
Verg. G. 1, 325; cf.:haec cum sint hominumque boumque labores,
id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193. -
9 Labos
1.lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.I.Lit.A.In gen.1.Of living beings:2.non squamoso labuntur ventre cerastae,
Prop. 3 (4), 22, 27:per sinus crebros et magna volumina labens,
Ov. M. 15, 721:pigraque labatur circa donaria serpens,
Ov. Am. 2, 13, 13:ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,
Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:ut rate felice pacata per aequora labar,
Ov. H. 10, 65:dum Stygio gurgite labor,
id. M. 5, 504:tua labens navita aqua,
Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,
Verg. A. 6, 202:vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,
id. ib. 4, 223:pennis lapsa per auras,
Ov. M. 8, 51:labere, nympha, polo,
Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:labor, io! cara lumina conde manu,
Ov. A. A. 7, 342:labitur infelix (equus),
Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:labitur exsanguis,
Verg. A. 11, 818; 5, 181:super terram,
Ov. M. 13, 477:equo,
Hor. S. 2, 1, 15:temone,
Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:in vulnera,
id. 7, 604:in colla mariti,
Val. Fl. 2, 425:alieno vulnere,
Luc. 2, 265:in rivo,
Cic. Fat. 3, 5:pondere lapsi pectoris arma sonant,
Luc. 7, 572.—Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,
Verg. A. 3, 243.—Of things:B.splendida signa videntur labier,
Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:umor in genas Furtim labitur,
Hor. C. 1, 13, 7:stellas Praecipites caelo labi,
Verg. G. 1, 366:perque genas lacrimae labuntur,
Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:lapsi de fontibus amnes,
id. ib. 13, 954; cf.:catenae lapsae lacertis sponte sua,
id. ib. 3, 699:lapsuram domum subire,
about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,
Verg. A. 6, 310:ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,
Prop. 4 (5), 4, 64:lapsis repente saxis,
Tac. A. 4, 59:ab arbore ramus,
Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:labentes, oculos condere,
Ov. Tr. 3, 3, 44:lumina,
Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—Transf.1.To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:2.labitur uncta vadis abies,
Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,
id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:a dispositione ad elocutionis praecepta labor,
Quint. 7, 10, 17.—To slip away, escape:II.lapsus custodiā,
Tac. A. 5, 10; 11, 31:e manibus custodientium lapsus,
Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—Trop.A.In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:B.ilico res foras labitur,
Plaut. Trin. 2, 1, 21:brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,
Cic. Or. 57; 56:sed labor longius, ad propositum revertor,
id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:labitur occulte fallitque volubilis aetas,
Ov. Am. 1, 8, 49:labi somnum sensit in artus,
id. M. 11, 631:nostro illius labatur pectore vultus,
Verg. E. 1, 64.—In partic.1.Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):2.ne adjectae voces laberentur atque errarent,
Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—Of time, to glide, pass away, elapse:3.eheu fugaces labuntur anni,
Hor. C. 2, 14, 2:anni tacite labentis origo,
Ov. F. 1, 65:labentia tempora,
id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:aetas labitur,
Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:4.cetera nasci, occidere, fluere, labi,
Cic. Or. 3, 10:labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,
id. Phil. 2, 21, 51:equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,
id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:sustinuit labentem aciem Antonius,
Tac. H. 3, 23:vidi labentes acies,
Prop. 4 (5), 2, 53:eo citius lapsa res est,
Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:fides lapsa,
Ov. H. 2, 102:labentur opes,
will be lost, Tib. 1, 6, 53:res,
Lucr. 4, 1117:hereditas lapsa est,
Dig. 4, 4, 11, § 5.—To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:5.hoc munere,
Sil. 7, 740:facultatibus,
to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:mente,
to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:lapsae mentis error,
Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —To fall into or upon, to come or turn to:6.labor eo, ut assentiar Epicuro,
Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:ad opinionem,
id. Ac. 2, 45, 138:in adulationem,
Tac. A. 4, 6:in gaudia,
Val. Fl. 6, 662:in vitium,
Hor. Ep. 2, 1, 94.—To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:7.labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,
Cic. Off. 1, 6, 18:in aliqua re labi et cadere,
id. Brut. 49, 185:in minimis tenuissimisque rebus,
id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:lapsus est per errorem suum,
id. Q. Fr. 3, 9, 8:consilio,... casu,
id. Agr. 2, 3, 6:propter inprudentiam,
Caes. B. G. 5, 3:in officio,
Cic. Tusc. 2, 4, 12:in verbo,
Ov. Am. 2, 8, 7:ne verbo quidem labi,
Plin. Ep. 2, 3:it vera ratione,
Lucr. 2, 176.—Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):2.lapsorum fratrum petulantia,
Cypr. Ep. 30, 1 al.lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).I.Lit.:B.ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,
Ter. And. 1, 1, 51:haud existimans quanto labore partum,
id. Phorm. 1, 1, 12:interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,
Cic. Tusc. 2, 15, 35:corporis,
id. Cael. 17, 39:res est magni laboris,
id. de Or. 1, 33, 150:laborem sibi sumere et alteri imponere,
id. Mur. 18, 38:sumptum et laborem insumere in rem aliquam,
id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:multum operae laborisque consumere,
id. de Or. 1, 55, 234:laborem sustinere,
id. Att. 1, 17, 6:exantlare,
id. Ac. 2, 34, 108:suscipere,
id. Opt. Gen. Or. 5, 13:subire,
id. Att. 3, 15, 7:capere,
id. Rosc. Com. 16, 49:labores magnos excipere,
id. Brut. 69, 243:se in magnis laboribus exercere,
id. Arch. 11, 28:summi laboris esse,
capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:laborem levare alicui,
Cic. Or. 34, 120:detrahere,
id. Fam. 3, 6, 5:ex labore se reficere,
Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:victus suppeditabatur sine labore,
Cic. Sest. 48, 103:non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,
Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:nullo labore,
Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:quantum meruit labor,
Juv. 7, 216:reddere sua dona labori,
id. 16, 57:numerenter labores,
be valued, id. 9, 42.—In partic.1.Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;2.si id facietis, levior labos erit,
Plaut. Capt. 2, 1, 2:propter meum caput labores homini evenisse optumo,
id. ib. 5, 1, 25:cum labore magno et misere vivere,
id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:hoc evenit in labore atque in dolore,
id. ib. 2, 3, 20:vel in labore meo vel in honore,
Cic. Fam. 15, 18:Iliacos audire labores,
Verg. A. 4, 78:mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,
id. G. 1, 150:belli labores,
id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;12, 727: labor militiae,
Juv. 16, 52:castrorum labores,
id. 14, 198:Lucinae labores,
Verg. G. 4, 340:cor de labore pectus tundit,
Plaut. Cas. 2, 6, 63:hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,
Scrib. 227:litterarius, = opus,
Aug. Conf. 9, 2;id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,
id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,
Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:maximus autem earum (apium) labor est initio veris,
Col. 9, 13, 2.—Prov.:jucundi acti labores,
Cic. Fin. 2, 32, 105:suavis laborum est praeteritorum memoria,
id. ib. —Poet.a.Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,b.defectus solis varios lunaeque labores,
id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —Of plants:3.hunc laborem perferre,
i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—II.Meton., of the products of labor.a.Work, workmanship of an artist ( poet.):b.operum,
Verg. A. 1, 455:hic labor ille domūs,
id. ib. 6, 27:nec non Polycleti multus ubique labor,
Juv. 8, 104. —Of cultivated plants, crops, etc.:c.ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,
Verg. G. 1, 325; cf.:haec cum sint hominumque boumque labores,
id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193. -
10 labor
I lābor, lāpsus sum, lābī depon.1) скользить ( anguis lapsus V); опускаться, спускаться ( effigies de caelo lapsa V); катиться, спадать, медленно падать (folia lapsa cadunt V; stellae labuntur caelo V); капать, падатьl. per funem V — спускаться по верёвке2) пролетать ( per auras Q); взлетать ( sub sidera V); плыть, нестись (per aequora, in magno mari O)3) виться, обвиваться (circa tempora O)4) скатываться (ex rupe QC; per gradus L); сваливаться ( equo H или ex equo L); ниспадать (labens undique toga Q); свисать, обвисать ( mālae labentes Su)5) вытекать, течь ( e fontibus QC)6) смежаться, слипаться ( lapsi somno ocelli Prp)7) распространяться, разливаться ( frigus per artūs labitur O); уплывать ( res — sc. pecunia — foras labitur Pl)8) ( о времени) протекать, проходить (tempus, dies, aetas labitur H, O etc.; labuntur et fluunt omnia C)9) ускользать (e manibus alicujus QC; custodiā T)pectore l. V — забыватьсяlabi longius C — уйти слишком далеко, отклониться от темы10) (тж. l. per errorem C иl. errore Dig) ошибаться, заблуждаться, погрешать (in aliquā re C; propter imprudentiam C; casu C; verbo V или in verbo C)l. spe Cs — обмануться в надеждеl. memoriā Su — ошибаться в воспоминанииl. mente CC — сходить с ума11) мало-помалу доходить, клониться, погружаться, впадать (in soporem Pt; in vitium H; in luxuriam Just)labor eo, ut assentiar Epicuro C — я склонен согласиться с Эпикуром12) приходить в упадок, портиться ( disciplina labitur L)lapsus rebus V — в бедеdomus lapsura O — дом, угрожающий обваломl. vetustate Sen — разрушаться от ветхости13) клониться к упадку или к закатуII labor, ōris m.1) напряжение, усилие, труд, работа (l. irrītus Q, O; l. corporis, animi C)laborem suscipere (excipere, sibi sumere) C — взять на себя трудmecum erit iste l. V — этот труд я беру на себяl. improbus omnia vincit V — упорный труд всё превозмогает2) трудолюбие, прилежание ( homo magno labore или magni laboris C)l. quaerendi Just — усердное добывание заработка3) плод трудов, дело, деяние, подвиг (multorum mensium l. Cs)4) трудность, бедствие, тяготы, мука, страдание (viae L; belli Cs)onus magis labori, quam usui Ap — обуза, от которой больше мучений, чем пользы5) болезнь (l. nervorum Vtr; valetudo decrescit, accrescit l. Pl); боль ( cor de labore pectus tundit Pl)labores Lucīnae V — родовые муки, роды6) поэт. затмение (labores solis, lunae V)7) тяжесть, груз ( lapides laborem sustīnent Vtr) -
11 lābor
lābor lapsus, ī (lābier, H.), dep. [2 LAB-], to glide, slide, move, slip, float, pass, flow: Per sinūs, in folds, O.: Ille inter vestīs et levia pectora lapsus Volvitur, V.: Ut rate felici pacata per aequora labar, O.: sidera, quae vagā ratione labuntur: Labere, nympha, polo, from heaven, V.: e manibus custodientium lapsus, escaped, Cu.— To sink, fall: Labitur exsanguis, V.: super terram, O.: in rivo: levi sanguine, slip, V.: pede lapsus, stumbling, H.: umor in genas Furtim labitur, H.: Perque genas lacrimae labuntur, O.: multa in silvis Lapsa cadunt folia, V.: labentes oculos condere, falling, O.—Fig., to move gently, be led insensibly, glide, pass, elapse: sed labor longius, ad propositum revertar, am led: ad opinionem: in vitium, H.: oratio placide labitur: labi somnum sensit in artūs, O.: nostro illius labatur pectore voltus, be lost, V.: Eheu fugaces Labuntur anni, H.: lustris labentibus, V.: forte lapsa vox, Ta. — To sink, incline, decline, begin to fall, go to ruin, perish: quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. C.: equitem Romanum labentem excepit: eo citius lapsa res est, L.: fides lapsa, O.: lapsis quaesitum oracula rebus, for our ruined condition, V.: hac spe lapsus, deceived in, Cs.— To fall into error, be mistaken, err, mistake, commit a fault: rex Iugurthae scelere lapsus, S.: in aliquā re: propter inprudentiam, Cs.: in officio.* * *Ilabi, lapsus sum V DEPslip, slip and fall; slide, glide, drop; perish, go wrongIIeffort, labor, toil, exertion, work; suffering, distress, hardship -
12 fugax
fŭgax, ācis, adj. [fugio], apt to flee, flying swiftly, swift, fleet (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf. fugitivus).I.Lit.:II.fugaces Lyncas et cervos cohibentis arcu,
Hor. C. 4, 6, 33; so,caprea,
Verg. A. 10, 724:ferae,
id. ib. 9, 591:cervi,
id. G. 3, 539:mors et fugacem persequitur virum,
Hor. C. 3, 2, 14; cf.:comes atra (cura) premit sequiturque fugacem,
id. S. 2, 7, 115:Pholoe,
who flees from wooers, coy, id. C. 2, 5, 17:lympha,
id. ib. 2, 3, 12.— Comp.:ventis, volucrique fugacior aurā,
Ov. M. 13, 807.— Sup.:ignavissimus et fugacissimus hostis,
Liv. 5, 28, 8.—As a term of vituperation, of a slave:lurco, edax, furax, fugax,
runaway, Plaut. Pers. 3, 3, 16.—Trop.A.Fleeting, transitory: haec omnia quae habent speciem gloriae, contemne: brevia, fugacia, caduca existima; * Cic. Fam. 10, 12, 5:B.fugaces Labuntur anni,
Hor. C. 2, 14, 1: blanditiae, Plin. poët. Ep. 7, 4, 7.— Comp.:non aliud pomum fugacius,
that sooner spoils, Plin. 15, 12, 11, § 40.— Sup.:bona,
Sen. Ep. 74 med. —With gen., fleeing, shunning, avoiding a thing:sollicitaeque fugax ambitionis eram,
Ov. Tr. 4, 10, 38:fugax rerum,
id. ib. 3, 2, 9:fugacissimus gloriae,
Sen. Ben. 4, 32.—Hence, adv.: fŭgācĭ-ter, in fleeing; only comp.:utrum a se audacius an fugacius ab hostibus geratur bellum,
whether in prosecuting the war his own boldness or the enemy's disposition to flee was the greater, Liv. 28, 8, 3. -
13 fugax
fŭgax, ācis [fugio] [st2]1 [-] qui fuit facilement, fuyard. [st2]2 [-] fugitif (en parl. d'un esclave), en fuite. [st2]3 [-] qui fuit, qui court, rapide. [st2]4 [-] qui fuit, qui évite, qui cherche à éviter. [st2]5 [-] qui passe vite, éphémère, passager, de peu de durée, inconstant, fragile. - fugax Parthus, Ov.: le Parthe qui se dérobe. - ignavissimus et fugacissimus hostis, Liv. 5, 28, 8: l'ennemi le plus lâche, le plus fuyard. - cura sequitur fugacem, Hor.: l'inquiétude le poursuit dans sa fuite. - eheu fugaces, Postume, Postume, labuntur anni, Hor. O. 2, 14, 1: hélas, Postumus, Postumus, les années s’enfuient, elles s’écoulent. - sollicitaeque fugax ambitionis eram, Ov. Tr. 4, 10: je cherchais à éviter la gloire qui cause des soucis. - fugax gloriae, Sen. Ben. 4, 32, 4: qui fuit la gloire, cf. Ov. Tr. 4, 10, 38. - fugacior aurā, Ov. M. 13, 807: plus rapide que le vent. - bona fugacissima, Sen.: biens qui passent très vite.* * *fŭgax, ācis [fugio] [st2]1 [-] qui fuit facilement, fuyard. [st2]2 [-] fugitif (en parl. d'un esclave), en fuite. [st2]3 [-] qui fuit, qui court, rapide. [st2]4 [-] qui fuit, qui évite, qui cherche à éviter. [st2]5 [-] qui passe vite, éphémère, passager, de peu de durée, inconstant, fragile. - fugax Parthus, Ov.: le Parthe qui se dérobe. - ignavissimus et fugacissimus hostis, Liv. 5, 28, 8: l'ennemi le plus lâche, le plus fuyard. - cura sequitur fugacem, Hor.: l'inquiétude le poursuit dans sa fuite. - eheu fugaces, Postume, Postume, labuntur anni, Hor. O. 2, 14, 1: hélas, Postumus, Postumus, les années s’enfuient, elles s’écoulent. - sollicitaeque fugax ambitionis eram, Ov. Tr. 4, 10: je cherchais à éviter la gloire qui cause des soucis. - fugax gloriae, Sen. Ben. 4, 32, 4: qui fuit la gloire, cf. Ov. Tr. 4, 10, 38. - fugacior aurā, Ov. M. 13, 807: plus rapide que le vent. - bona fugacissima, Sen.: biens qui passent très vite.* * *Fugax, fugacis, pen. prod. om. gen. Fuyard.\Fugax, Fugiens. Virgil. Fuyant.\Fugacia poma, Persica appellat Plinius. Qui incontinent se passent et se gastent et s'entichent.\Fugax. Virgil. Legier, Qui fuit bien.\Fugax contra insequentes crocodilus. Plin. Couard, et qui s'enfuit.\Anni fugaces. Horat. Qui passent legierement.\Aura fugacior. Ouid. Plus viste que le vent, Plus legier.\Breuia, fugacia, et caduca existima. Cic. Qui se passent legierement. -
14 eheu
ēheu (тж. eheu)! interj.увы!, ах! Pl, Ter etc.e., fugaces, Postume, Postume, labuntur anni! H — увы, Постум, Постум, проходят быстротечные годы! -
15 Увы, Постум, Постум, быстро ускользают годы
Eheu, fugaces, Postume, Postume, labuntur anniЛатинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Увы, Постум, Постум, быстро ускользают годы
См. также в других словарях:
eheu fugaces labuntur anni — foreign term Etymology: Latin alas! the fleeting years glide on … New Collegiate Dictionary
Eheu! fugaces labuntur anni. — См. Время летит … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
время летит — Ср. И хором бабушки твердят: Как наши годы то летят! А.С. Пушкин. Евг. Онег. 7, 44. Ср. О смертный, жизнь стрелою мчится. Жуковский. Отрывок к кн. Вяземскому. Ср. Время катит чередом, Час за часом, день за днем. Ершов. Конек Горбунок. Ср. Die… … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона
Время летит — Время летитъ. Ср. И хоромъ бабушки твердятъ: Какъ наши годы то летятъ! А. С. Пушкинъ. Евг. Онѣг. 7, 44. Ср. О смертный, жизнь стрѣлою мчится. Жуковскій. Отрывокъ къ кн. Вяземскому. Ср. Время катитъ чередомъ, Часъ за часомъ, день за днемъ. Ершовъ … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire A B … … Wikipédia en Français
Odes (Horace) — Contents 1 Book 1 2 Book 2 3 Book 3 4 Book 4 … Wikipedia
Eo ipso — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia
Errare humanum est — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia
Et tu, Brute — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia
Et tu, Brute! — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia
Ex nihilo nihil fit — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia